Begin van de bouw van de middensectie van de vleugel.
Hier het materiaal voor 1 liggergording: 8 rovings over de volle lengte van 1,20 m. en 4 in afnemende lengte leveren een gording op die in het midden 1,5 mm dik is en aan beide einden 1 mm bij een breedte van 6 mm.
De mal is van tevoren uitgebreid met losmiddel behandeld.
Het bouwpakket: bovenaan de achterlijsten, voorgezaagd t.b.v. de ribmontage.
Dan de afsluitribben, inclusief die van de buitenvleugels, waarmee een zuivere passing is gewaarborgd.
En dan de ribbenpakketten met daartussen de koolstof vleugelpennen.
De bouw is nu echt gestart: de onderste ligger is gefixeerd op de tekening.
Een tijdelijke neusligger is aangebracht en de achterlijst is in positie.
De ribben worden voorlopig alleen vastgemaakt aan de ligger én de balsa kern.
Een hulplijst van 3 mm balsa bepaalt de ligging van de rib.
De eerste rib wordt later ingedekt en ligt daarom op een vulstukje t.p.v. de hulplijst.
De standaardribben zijn alle geplaatst inclusief de delen van de ligger kern.
De ribben zijn nog niet verlijmd aan de achterlijst, die dient alleen voor de uitlijning.
Achter de vleugel liggen de draagribben klaar, deze nemen later de vleugelbouten op en dragen daarmee een groot deel van de belasting.
de draagribben van 3 mm triplex zijn geplaatst.
Deze zijn nog extra versterkt d.m.v. koolstofstaven (3 x 1 mm) en zijn voorzien van een vormrib t.b.v. de beplanking later.
Hier is de SB kast aan de onderste gording verlijmd.
De vleugelpen: 2,5 x 10 mm koolstof wordt vast met de buitenvleugel aangebracht en moet zo nauwkeurig mogelijk in de kast passen.
Het plaatje met het opschrift '91,75' is een hoekmalletje voor de afsluitrib, t.b.v. de V-stelling van 3,5°.
Nadat alle onderdelen zijn aangebracht, kan de bovenste gording worden verlijmd.
Ik gebruik hiervoor 24-uurs epoxy, verdikt met een thixotroop toevoeging.
De vleugel ligt nu op een vlakke plaat en wordt, evenals op de bouwplank, ondersteund door balsa stroken die elke verdraaiing voorkomen.
Elastiekjes, over de ligger gespannen, houden hem op zijn plaats gefixeerd.
De gaten in de ribben dienen later als doorvoering voor de servokabels.
Een staaf lood houdt de draad op (konstante) spanning.
Nu is ook duidelijk waarom ik de achter- en voorlijst nog niet kon aanbrengen.
Terug op de helling, nu om de achterlijst aan te brengen.
De ribben zijn opnieuw uitgelijnd m.b.v. de 3 mm lijst en het geheel wordt met elastiekjes vlak aangedrukt.
Een drupje secondenlijm in elke zaagsnede van de achterlijst en de ribben zitten vast.
Maar eerst moet de drager voor de vleugelpennen worden uitgelijnd.
Daartoe is de vleugel m.b.v. de schroeven en wat vulstukjes op de romp vast gezet en de pennen in de openingen van de romp gevoerd.
Nu de pendrager op zijn plaats zit, kan de neuslijst worden aangebracht.
Doordat dit vleugeldeel 1,20 m lang is, moet ik de lijst opsplitsen.
Ik heb er voor gekozen een deel in het midden aan te brengen, en de twee overige lijsten d.m.v. afschuiningen te koppelen.
Met de Proxxon schotelschuurmachine is dat een eitje.
Hier het resultaat.
Alleen bij het middendeel is balsalijm gebruikt, alle overige verbindingen aan de ribben zijn met secondenlijm gemaakt.
Tussen de vorige en deze foto zitten precies 5 minuten.
Eerst het afschuinen van de neuslijst, dan het aanbrengen van de beplanking waarbij de vleugel vlak op de plaat werd gehouden, zoals in de vorige foto's.
De beplanking loopt niet, zoals gebruikelijk onder de ligger door maar ligt er stuik tegenaan om een maximale liggerhoogte te verkrijgen.
Om dan de D-box toch voldoende stabiel te maken zijn ligger en beplanking aan elkaar verbonden m.b.v. de stukken hoeklijst.
Nog even een detail van de vorige opname: hier is nog duidelijk de Kevlar omwikkeling van de ligger te zien.
nu is een dunne strook balsa over de ligger gelijmd.
Deze wordt later vrijwel geheel weggeschuurd als voorbereiding op de bovenste beplanking.
De oneffenheden, veroorzaakt door de Kevlar draden zijn hiermee weggewerkt.
De ruimte voor de vleugelpennen is in deze opname goed te zien.
Nadat de vulstrook weer praktisch weggeschuurd is, is de neusbeplanking nu aangebracht met ingedikte epoxy.
De beplanking zelf is vanwege de lengte uit 3 stukken opgebouwd, zie de schuine lijmnaden.
De elastiekjes zorgen voor voldoende druk om de beplanking op zijn plaats te houden tijdens het uitharden van de epoxy. Dat kan niet in de garage gebeuren, daar is het op dit moment 10,4°C, dus is de hele boel nu onder een bank geschoven in de woonkamer.
De beplanking is afgewerkt en de neuslijst aangelijmd.
Deze laatste kan nu aan de bovenzijde in profiel worden gebracht.
Daarvoor weer het beproefde recept toegepast: schuurblok deels met tape afgeplakt om de werkvlakken te beschermen. De vleugel ligt 21 mm van de rand van de plank en die ligt weer 45 mm van de rand van de Workmate.
Die getallen worden in opeenvolgende sessies aangepast.
De achterlijst is nog steeds 'oversized' en garandeert ook nu weer een vlakke opstelling van de vleugel.
opbouw van de BB vleugel.
De "helling" bestaat uit de volgende komponenten: Vlnr. alu hoeklijn als tijdelijke neuslijst; balsa vulstroken i.p.v. beplanking; koolstof gording op 1,5mm vulstrook; 3 mm balsa strook t.b.v. hor. uitlijning; voorgezaagde eindlijst t.b.v. positionering.
De loodstaven dienen als ballast om alles vlak op de plank te houden.
In het openliggende gedeelte moet nu de vleugelpen worden ingepast.
Daarvoor is de middenvleugel weer nodig.
een plaatje uit de categorie "let maar niet op de rommel".
Hier is de opstelling zichtbaar van de middenvleugel onder een hoek van 3,5° en de BB vleugel op de plank.
De sluitribben zijn los aangebracht, op hun plaats gehouden m.b.v. paspennen en de vleugelpen, die in de penkast van de middenvleugel is gestoken.
Dit is verholpen door hem op te dikken met een strookje hard balsa dat vervolgens alsnog in de juiste hoek werd geschuurd.
Tenslotte wordt de pen in deze positie met de ligger verlijmd, en daarna wordt ook de sluitrib met de vleugelpen verlijmd.
Na uitharding wordt de pen voorzichtig uit de kast van de middenvleugel getrokken.
De vleugelpen staat hier duidelijk onder een hoek (van 3,5°), de wortelrib onder een hoek van 1,75°.
De tweede rib wordt hierna over de pen aangebracht.
Die staaf lood houdt de vleugel mooi vlak op de plank.
een typisch geval van "alle hens aan dek!".
De bovenste gording is aangebracht met 5-minuten epoxy.
In deze fase moet de vleugel volkomen vlak op de plank liggen.
In elke ribsectie is daarom iets zwaars gelegd om de gording goed aan te drukken en tegelijk de vleugel te fixeren.
Door de lage temperatuur heb ik dit zo een hele nacht laten liggen.
De achterlijst is nog altijd niet verlijmd.
De ligger moet nl. nog omwikkeld worden met kevlar om zijn definitieve sterkte te krijgen.
In dit stadium weegt dit vleugeldeel nu 33 gram.
de benodigde componenten voor het beplanken van de vleugelneus, v.l.n.r.: epoxyhars (L285 van R&G), harder, thixotroop poeder voor het verdikken van het mengsel, op de voorgrond roerstaafje, weegschaal en een mengbeker.
inmiddels is de neuslijst ook aangebracht; hier wordt de onderzijde grof voorbewerkt: de vleugel ligt op zijn kop, met gewichten bezwaard en horizontaal (zie de waterpas) gehouden door een set wiggen.
Met de schuurlat wordt de neuslijst nu onder de vereiste hoek voor geschuurd.
Hetzelfde gebeurt ook met de bovenzijde, alleen ligt de vleugel dan zelf weer vlak op de plank.
In de tussentijd is het werk aan de 'oren' begonnen.
Hier liggen twee achterlijsten te wachten tot ze van hun glasdoek bevrijd worden.
De onderzijde is licht in profiel geschuurd en vervolgens gelamineerd met glasdoek van 28 g/m2.
De volgende stap is het profileren van de bovenzijde en het lamineren daarvan.
Toch handig als je je restjes glasdoek bewaart!
Terwijl de hierboven genoemde "volgende stap" gaande is pas ik de sluitribben van de vleugels aan.
Hier zit de BB zijde in de klem.
De sluitribben zijn beide op volle lengte uitgevoerd om de (controle op de) uitlijning zo veel mogelijk te ondersteunen
Perfecte passing: geen naadje te zien.
De koolstof torsiestift is in de tweede rib opgevangen d.m.v. een versterkingsplaatje.
na een winterstop (vakantie) zijn nu de oren aan de beurt: opgebouwd uit een balsa ligger met boven en onder een CF roving.
De rovings zijn gelijmd op een strook 1,5 mm balsa die later geïntegreerd wordt in de beplanking.
De schuine lat dient voor de uitlijning van de ribben waarvan de profielkromming naar de tip toe sterk afneemt
De laatste waren nog voor de vakantie vervaardigd.
De neuslijst loopt door tot op de plank met het oog op de volgende operatie...
De lat boven op de constructie neemt de druk op de achterlijst weg.
Variatie op een thema: inmiddels zijn de landingskleppen in hun laatste bewerkingsfase, het aanbrengen van de profielbovenzijde.
Voor de juiste hoek hanteer ik nu een 10 mm aluminium hoeklijn.
De schuurlat rust op de rand én op de rand van de plank.
De onderzijde is al geprofileerd en van dun glasdoek voorzien. De schuurlat zal daar niet snel doorheen gaan en zodoende kan ik de achterrand messcherp én in de juiste hoek schuren.
Als het mooi weer is kun je buiten de stofwolken weg laten waaien.
Hier wordt een rolroer onder handen genomen.
Deze wordt stapsgewijs afgewerkt waarbij ik een strook plakband op de rand van de plank heb aangebracht, dan kan ik zien wanneer het schuurblok de rand raakt.
Het rolroer is taps terwijl het profiel ook nog verloopt, dit vergt een precieze uitlijning van de geleiders.
De servo's en hun bedrading zijn geïnstalleerd. Alle draden worden in een punt verzameld en in een 6-polige stekker naar buiten gevoerd.
De soldeerverbindingen komen straks onder de beplanking van het middendeel te liggen.
Bovendien zijn nu ook de vleugelpennen te zien waarmee de vleugel in de romp wordt gehaakt.